ઘેટાં ઉછેર: દેશના વિવિધ રાજ્યોમાં ઘેટાં ઉછેર માટે ઘણી પ્રકારની યોજનાઓ ચલાવવામાં આવી રહી છે. ખેડૂતો તેનો લાભ લઈ તેમની આવકમાં વધારો કરી શકે છે. હાલમાં ભારતમાં માલપુરા, જેસલમેરી, મંડિયા, મારવાડી,બિકાનેરી, મેરિનો, કોરીડિયલ રામબુટુ, છોટા નાગપુરી શાહબાદ પ્રજાતિઓના ઘેટાં ઉછેરવાની પ્રથા વધુ છે.
ઘેટાં ઉછેરની ટિપ્સ: પશુપાલનની અન્ય
ઘેટાં ઉછેર વ્યવસાય કરતાં વધુ નફાકારક વ્યવસાય સાબિત થઈ રહ્યો છે. માંસના વેપાર ઉપરાંત, આ વ્યવસાયનો ઉપયોગ ઊન, ખાતર, દૂધ, ચામડું વગેરે જેવી ઘણી વસ્તુઓ માટે થાય છે. હાલમાં ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં ખેડૂતો તેની સાથે જોડાઈને બમ્પર નફો કમાઈ રહ્યા છે.
દેશમાં ઘેટાંની આ પ્રજાતિઓને ઉછેરવાની પ્રથા છે
હાલમાં ભારતમાં માલપુરા, જેસલમેરી, મંડિયા, મારવાડી, બિકાનેરી, મેરિનો, કોરીડલ રામબુટ, છોટા નાગપુરી, શાહબાદ પ્રજાતિઓના ઘેટાં ઉછેરવાની પ્રથા પ્રચલિત છે. સામાન્ય રીતે એક ઘેટાની કિંમત 3 હજાર રૂપિયાથી લઈને 8 હજાર રૂપિયા સુધીની હોય છે. તમે લગભગ 1 લાખ રૂપિયામાં તમારો પોતાનો ઘેટાં ઉછેરનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો.
ઘેટાંના ખોરાકની ઉપલબ્ધતા
ઘેટાં એક શાકાહારી પ્રાણી છે, તે ઝાડ અને છોડના ઘાસ અને લીલા પાંદડા ખાય છે. આવી સ્થિતિમાં તેમના માટે ભોજનની વ્યવસ્થા કરવામાં કોઈ ખાસ પ્રયાસ કરવામાં આવતો નથી. તેઓ લગભગ 7 થી 8 વર્ષ જીવે છે. આટલા ટૂંકા જીવનમાં પણ ઘેટાં ખેડૂતોને લાખોનો નફો આપે છે. હાલ ઘેટાં ઉછેરની બાબતમાં ભારત વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે છે.
સરકાર તરફથી મદદ મેળવો
રાષ્ટ્રીય પશુધન મિશન હેઠળ ઘેટાં ઉછેર માટે સરકાર દ્વારા નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે, જેમાંથી 90% રકમ ખેડૂતને લોન તરીકે આપવામાં આવે છે અને બાકીની 10% રકમ ઘેટાં ખેડૂતે પોતે કરવાની હોય છે. સરકાર દ્વારા લોન તરીકે આપવામાં આવતી 90 ટકા રકમમાંથી 50 ટકા રકમ પશુપાલકને વ્યાજ ચૂકવવાની રહેતી નથી. જ્યારે તમારે બાકીની 40% રકમ પર વ્યાજ ચૂકવવું પડશે,
ઘેટાંની ખેતીના ફાયદા શું છે?
ગ્રામ્ય વિસ્તારના લોકો માટે ઘેટાં ઉછેર એ આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત માનવામાં આવે છે. તેમની પાસેથી ઊન, માંસ અને દૂધ મોટી માત્રામાં મેળવી શકાતું હતું. આ ઉપરાંત ઘેટાંના છાણને પણ ખૂબ સારું ખાતર માનવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ કરીને ખેતરોની ઉત્પાદકતા વધારી શકાય છે. ઘેટાંના શરીર પર ખૂબ જ નરમ અને લાંબી ફર હોય છે, જેમાંથી ઊન મેળવવામાં આવે છે. તેના ઊનમાંથી અનેક પ્રકારનાં કપડાં બનાવવામાં આવે છે.