স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰৰ পাছতো ব্ৰিটিছ শাসনৰ অধীনত থকা এটা ৰে’লপথ ।
ৰেলৱে বা ৰেল লাইনৰ কথা কওঁতে প্ৰথমে আমাৰ মনলৈ আহে ভাৰতীয় ৰেলৱেৰ নাম। ভাৰতীয় ৰে’লৱেই হৈছে বিশ্বৰ চতুৰ্থ বৃহত্তম পৰিবহণ ব্যৱস্থা। কিন্তু আপুনি জানেনে যে ভাৰতত এটা ৰেলৱে আছে যিটো ভাৰত চৰকাৰৰ অধীনত নাই। এই ৰেলপথটো এটা ব্যক্তিগত কোম্পানীৰ মালিকে পৰিচালনা কৰে। আপুনি জানি আচৰিত হ’ব যে কেনেকৈ ভাৰতৰ এটা ৰে’লৱেৰ এটা সম্পূৰ্ণ বেলেগ সত্তা আছে। বিশেষ কথাটো হ’ল ইয়াত একেটা ব্যৱস্থা বা একেটা নিয়মেই বহুদিনৰ পৰা চলি আহিছে।
এই ষ্টেচনৰ নাম শকুন্তলা ৰেলৱে। ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ লগতে বাৰে বাৰে এই ৰে’লৱেৰ নামো উল্লেখ কৰা হৈছে। এই প্ৰতিবেদনৰ জৰিয়তে আহকচোন এই ট্ৰাক আৰু ৰেলপথসমূহ কেনেকৈ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু এই ৰেলপথসমূহে কেনেদৰে কাম কৰিছিল সেই বিষয়ে কিছু সবিশেষ জানো আহক।
ই মহাৰাষ্ট্ৰ ৰাজ্যৰ আমৰাৱতী আৰু মুৰ্তাজাপুৰৰ মাজত অৱস্থিত এটা সংকীৰ্ণ গেজ ৰেলপথ। এই ৰেলপথৰ ঘূৰণীয়া দৈৰ্ঘ্য ১৯০ কিলোমিটাৰ। এই ট্ৰেকত এখন যাত্ৰীবাহী ৰে’লও চলি থাকে, আচলপুৰ-জাবটমলৰ মাজত চলাচল কৰে। ইয়াৰ লগতে প্ৰায় ১৯০ কিলোমিটাৰ পথৰ ১৭টা ডাঙৰ আৰু সৰু ষ্টেচনত ৰেলখন ৰৈ যায়। ১০০ বছৰীয়া এই ৰে’লখনত পাঁচটা ডবা আছে, যিখন আগতে ভাপ ইঞ্জিনেৰে চলিছিল যদিও ১৯৯৪ চনৰ পৰা ই ডিজেল ইঞ্জিনেৰে চলি আহিছে।
এই ৰেলপথটো ১৯১৬ চনত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ৰেলপথত প্ৰথমে শকুন্তলা এক্সপ্ৰেছ চলিছিল সেয়েহে এই ৰেলপথটোক শকুন্তলা ৰেলপথ বুলি কোৱা হয়। এই ট্ৰেকটো ব্ৰিটিছ যুগত মুম্বাই বন্দৰ পোৱাৰ বাবে প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা আমৰাৱতী অঞ্চলত উৎপাদিত কপাহ বন্দৰলৈ পৰিবহণ কৰা হৈছিল আৰু এতিয়া যাত্ৰীৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
১৯৫২ চনত যেতিয়া ৰে’লৱে ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ কৰা হৈছিল, তেতিয়া এই ৰে’লৱে ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ কৰা হোৱা নাছিল। এই কাৰণেই এই ট্ৰেকটো ভাৰত চৰকাৰ বা ভাৰতীয় ৰে’লৱেৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহিব পৰা নাছিল। বহু দৰিদ্ৰ লোকে আজিও এই ৰেলপথৰ মাজেৰে যাত্ৰা কৰে। এই ৰেলপথসমূহৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ আৰু সুৰক্ষাৰ দায়িত্ব এতিয়াও এটা ব্ৰিটিছ কোম্পানীৰ অধীনত আছে। অৱশ্যে ভাৰত চৰকাৰে প্ৰতি বছৰে এই ৰে’লপথটোৰ বাবে বহুত টকা খৰচ কৰে, কিন্তু এই ট্ৰেকৰ অৱস্থা অতি বেয়া।
ৰে’লৱেৰ মতে, যোৱা ষাঠি বছৰত এই ৰে’লপথটো মেৰামতি কৰা হোৱা নাই৷ ইয়াত এটা চলি থকা JDM সৃষ্টি কৰা ডিজেল লোকো ইঞ্জিন আছে যাৰ শীৰ্ষ গতিবেগ ঘণ্টাত ২০ কিলোমিটাৰ। এই পথ পৰিচালনাত এতিয়াও ১৫০ জন কেন্দ্ৰীয় ৰে’লৱে কৰ্মচাৰী নিয়োজিত হৈ আছে।
লগতে কোৱা হৈছে যে এই নেৰ’ গেজ ট্ৰেকটো ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ব্ৰিটিছ ব্যক্তিগত কোম্পানী এটাক প্ৰতি বছৰে ১২.২ কোটি টকা দিয়া হয়। যদিও ভাৰতীয় ৰে’লৱে ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণলৈ আনিবলৈ বহুবাৰ চেষ্টা কৰিছিল যদিও বিফল হৈছিল।
