‘2012-13થી છેલ્લા 10 વર્ષમાં બિહારમાં રાજકીય અસ્થિરતાનો સમયગાળો પણ એ જ દિશામાં એક પગલું છે.’ આ કહેવું છે ચૂંટણી રણનીતિકાર પ્રશાંત કિશોરનું. ભાજપ સાથે ગઠબંધન તોડીને મહાગઠબંધન સાથે સરકાર બનાવવા જઈ રહેલા JDU નેતા નીતીશ કુમાર પર કટાક્ષ કરતા પ્રશાંત કિશોરે કહ્યું, ’10 વર્ષમાં આ તેમનો 10મો પ્રયોગ છે, તેમની છબી ઘણી બદલાઈ ગઈ છે, હું જોઈ રહ્યો છું. તેને સમાન દ્રષ્ટિકોણથી.’ નીતિશ કુમાર આજે બપોરે આઠમી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લેશે. જ્યારે તેજસ્વી યાદવ નાયબ મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લેશે.

જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે એવા અહેવાલો છે કે નીતિશ કુમાર નારાજ છે, તેઓ ભાજપ સાથે મેળ ખાતા નથી, શું તે માત્ર નારાજગી હતી કે સ્ક્રિપ્ટ પહેલા લખવામાં આવી હતી? આના પર તેમણે કહ્યું, ‘આ નારાજગીની વાત નથી, જ્યાં સુધી મને લાગે છે કે, 2017 પછી નીતિશ કુમાર જે ફોર્મેશનમાં હતા તેમાં મને ક્યારેય આરામદાયક લાગ્યું નથી. લોકોની સામે શું સ્થિતિ હતી તેની પરવા કર્યા વિના. 2005 અને 2012-13 વચ્ચે ભાજપ અને જેડીયુ વચ્ચે જે પ્રકારનો આરામ હતો તે 2017થી 2022 દરમિયાન જોવા મળ્યો ન હતો.

તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, ‘નીતીશ કુમારની સ્થિતિ ઘણી બદલાઈ ગઈ છે. જેઓ આવી સમીક્ષાઓ કરી રહ્યા છે કે આનાથી તેમની રાજકીય કારકિર્દી અને વિશ્વસનીયતાને અસર નહીં થાય, તો એવું નથી. 2010માં નીતિશ કુમારની પાર્ટી પાસે 117થી વધુ ધારાસભ્યો હતા. પછી તે ઘટીને 72 પર આવ્યો અને હવે આ સંખ્યા 43ની આસપાસ છે, તેથી તેની અસર છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે સાડા ત્રણ વર્ષ સરકાર ચલાવવી જોઈએ.

નવી સરકારને સલાહ આપતા પીકેએ કહ્યું, ‘તેઓએ જણાવવું જોઈએ કે આ સરકાર કયા એજન્ડા હેઠળ, કયા ઢંઢેરામાં ચાલશે કારણ કે તેઓ છેલ્લી ચૂંટણી 7 નિશ્ચય ભાગ 2 પર લડ્યા હતા. આરજેડીએ મેનિફેસ્ટો પણ બહાર પાડ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે બંને પક્ષો સાથે આવી રહ્યા છે, ત્યારે તેઓએ જણાવવું જોઈએ કે તેઓ કયા મુદ્દાઓ પર કામ કરશે.

શું લોકોને અન્યાય થયો હતો? તેના પર પીકેએ કહ્યું, ‘નેતા પાર્ટી બદલો કે ન બદલો, પરંતુ જો લોકોને તેમના અનુસાર વસ્તુઓ મળે તો તેમને કોઈ વાંધો નથી. આ પગલું કેટલાકની નજરમાં નૈતિક રીતે યોગ્ય હોઈ શકે કે ન પણ હોય, પરંતુ તેનો અર્થ જનતા માટે છે કે જમીન પર કામ થઈ રહ્યું છે કે નહીં.

જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે પ્રશાંત કિશોર છેલ્લા ઘણા દિવસોથી બિહારમાં શું કરી રહ્યા છે? તો તેણે જવાબમાં કહ્યું, ‘મેં 2 મેના રોજ જાહેરાત કરી હતી, મેં એક અભિયાન શરૂ કર્યું છે, જે અંતર્ગત હું બિહારના લોકો સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ કરીશ. અમે આવનારા કેટલાક મહિનાઓ અને વર્ષો માટે એ જ દિશામાં રોકાયેલા છીએ.