મધ્યપ્રદેશ સોયાબીનનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે. અહીં લાખો ખેડૂતો તેની ખેતી પર નિર્ભર છે. આવી સ્થિતિમાં જો આ રોગને કાબૂમાં ન રાખવામાં આવે તો ઘણું નુકસાન થઈ શકે છે. ખેડૂતોએ હજારો રૂપિયાનું રોકાણ કરીને રોગને નાબૂદ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ રોગ વધવાને કારણે દવા કામ ન કરી. તેથી ખેડૂતોને યલો મોઝેક રોગને નિયંત્રણમાં લેવામાં સફળતા મળી નથી. આ વર્ષે ખેડૂતોને સોયાબીનના ગત વર્ષ જેટલો ભાવ નથી મળી રહ્યો.
સોયાબીનના સૌથી મોટા ઉત્પાદક મધ્યપ્રદેશના ખેડૂતો (Farmers)પાકમાં પીળા મોઝેક રોગથી પરેશાન છે. તેમનો લાખોનો ખર્ચ વેડફાયો છે. એક વ્યથિત ખેડૂતે ટ્રેક્ટર ચલાવીને તેનો 9 એકર પાકનો નાશ કર્યો છે. અહીં ધારના ખેડૂતોએ ખૂબ જ મહેનતથી સોયાબીનની ખેતી ( Soybean Farming )કરી હતી.પરંતુ યલો મોઝેક રોગે (Yellow Mosaic Disease) તેની મહેનતને બરબાદ કરી દીધી. હજુ સુધી વહીવટી તંત્રએ આ અંગે કોઈ ધ્યાન આપ્યું નથી. ખેતરમાં કોઈએ આવીને જોયું પણ નથી. વળતરની વાત તો દૂર રહી.
ધાર જિલ્લામાં ખેડૂતો પર સંકટના વાદળો મંડરાઈ રહ્યા છે. અહીં વરસાદના અભાવે પાકને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. સાથે સાથે ઉપરોક્ત ભાવો ઘટવાથી ખેડૂતોને પણ પોતાનો પાક ફેંકી દેવાની ફરજ પડી છે. ત્યાર બાદ હવે પાકમાં રોગચાળો ફેલાયો છે જેના કારણે કેટલાક ખેડૂતો તેમના વાવેલા પાકને નષ્ટ કરવા મજબૂર બન્યા છે. તાજેતરનો કિસ્સો ધારના બદનવર તહસીલના નાગદા ગામનો છે, જ્યાં સોયાબીનના પાકમાં યલો મોઝેક નામના રોગથી ખેડૂતો પરેશાન છે.
ખેડૂતે ફરિયાદ કરી, પણ..
સોયાબીનના પાકમાં પીળા મોઝેકનો રોગ આવતા ધારના ભોગ બનેલા ધર્મેન્દ્ર ચૌહાણે કંટાળીને તહેસીલદાર અને પટવારીને માહિતી આપી હતી. જેથી સરકારી અધિકારીઓ આવીને નુકસાનનું નિરીક્ષણ કરે અથવા તો સમસ્યાના નિરાકરણ માટે કોઈ રસ્તો સૂચવે. જો પાક બચાવવા યોગ્ય ન હોય તો વળતર આપે. પરંતુ આશ્ચર્યની વાત એ છે કે અત્યાર સુધી કોઈ અધિકારીએ આવીને ખેડૂતનો પાક જોયો નથી. જે બાદ ખેડૂત નિરાશ થઈ અને 9 એકર સોયાબીનના પાક પર ટ્રેક્ટર ચલાવીને તેનો નાશ કર્યો.
સરકારે ધ્યાન આપ્યું નથી
ખેડૂત ધર્મેન્દ્ર ચૌહાણના જણાવ્યા મુજબ વિસ્તારના સેંકડો ખેડૂતોનો પાક યલો મોઝેક રોગની ઝપેટમાં છે. સરકારના તમામ દાવાઓ છતાં ખેડૂતોની કોઈ કાળજી લેતું નથી. તેમનું કહેવું છે કે પાક પાછળ ખર્ચેલા લાખો રૂપિયા હવે પાણીમાં ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં, સરકારે અસરગ્રસ્ત પાકનું મૂલ્યાંકન કરવું જોઈએ અને તેમને વળતર આપવું જોઈએ જેથી કરીને તેમના કેટલાક નુકસાનની ભરપાઈ થઈ શકે.
આપને જણાવી દઈએ કે આ વર્ષે ડાંગરની ખેતી પર ચારેકોરથી સંકટ છે. ક્યાંક દુષ્કાળના કારણે પાકને નુકસાન થયું છે તો ક્યાંક પૂરના કારણે વિનાશ થયો છે. હરિયાણા અને પંજાબમાં ડાંગરમાં વામન રોગનો ઉપદ્રવ છે.