બિહાર વિધાનસભાનું વિશેષ સત્ર આજે (બુધવાર) યોજાશે. ઘરમાં હંગામો થવાની સંભાવના છે. જો નીતિશ કુમારની આગેવાની હેઠળની નવી મહાગઠબંધન સરકાર તેની બહુમતી રજૂ કરશે, તો નવા સ્પીકર પણ પસંદ કરવામાં આવશે. સીટીંગ સ્પીકર વિજય સિન્હાએ મંગળવારે જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ તેમના પદ પરથી રાજીનામું નહીં આપે. તેણે શાસક પક્ષની અવિશ્વાસની દરખાસ્તને પણ ફગાવી દીધી હતી. જો કે, બાદમાં તેઓ આ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા કરવા અને મત આપવા સંમત થયા હતા. ગુરુવારે ગૃહમાં ભાજપ અને જેડીયુ વચ્ચે સીધી લડાઈ થવાની સંભાવના છે. સરકાર બદલાયા બાદ બંને પક્ષો પહેલીવાર ગૃહમાં આમને-સામને થશે.

વિપક્ષી પાર્ટી ભાજપે અનેક મુદ્દે શાસક પક્ષને ઘેરવાની રણનીતિ બનાવી છે. ભાજપના નેતાઓ એનડીએ છોડીને નીતિશ કુમારના એનડીએ સાથે હાથ મિલાવવાની વાતને જનતા સાથે વિશ્વાસઘાત ગણાવી રહ્યા છે. આ મુદ્દે વિધાનસભામાં વિપક્ષ તરફથી ઉગ્ર હંગામો થવાની શક્યતા છે. ગયાના વિષ્ણુપદ મંદિરમાં મુખ્યમંત્રી નીતીશ કુમારની સાથે મંત્રી ઈઝરાયેલ મન્સૂરીની તાજેતરની મુલાકાત અને પટનામાં શિક્ષક ઉમેદવારો પર લાઠીચાર્જને લઈને પણ વિધાનસભામાં હોબાળો થવાની સંભાવના છે. ભાજપના ધારાસભ્યો આ મામલે નીતિશ સરકારને ઘેરશે.

બિહાર વિધાનસભાના અધ્યક્ષ વિજય કુમાર સિંહાએ વિશેષ સત્રના એક દિવસ પહેલા જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ તેમના પદ પરથી રાજીનામું નહીં આપે. તેમણે શાસક પક્ષ દ્વારા પોતાની સામે લાવવામાં આવેલ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવને નિયમો વિરુદ્ધ ગણાવ્યો હતો. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે ગૃહમાં પહેલા સરકારી કામકાજ થશે. તેમનો ઈરાદો એ છે કે પહેલા મહાગઠબંધન સરકારના વિશ્વાસના મત પર ચર્ચા કરીને મતદાન કરવામાં આવશે. જો કે તેણે 7.09 કલાકે આવો જ કાર્યક્રમ મોકલ્યો હતો પરંતુ પછી 9.17 કલાકે તેમાં સુધારો કર્યો હતો. સ્પીકર સિંહા તેમની વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા કરવા અને મતદાન કરવા સંમત થયા હતા. આ પહેલા પણ સ્પીકરના ઈરાદાને સમજીને મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારે વિધાનસભા સચિવને પત્ર લખ્યો હતો કે સ્પીકર વિરુદ્ધ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવને કાર્યવાહીમાં પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે.

મંગળવારે વિધાનસભાની પ્રેસ સલાહકાર સમિતિની બેઠકમાં વિધાનસભા અધ્યક્ષે તેમના પદ પરથી રાજીનામું નહીં આપવાની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે ગૃહના અધ્યક્ષ સંસદીય નિયમો અને પરંપરાઓના રખેવાળ છે. તે માત્ર પોસ્ટ જ નહીં, પણ ટ્રસ્ટની સંભાળ રાખનાર પણ છે. આથી જ્યાં સુધી હું આ જવાબદારીથી બંધાયેલો છું ત્યાં સુધી મારા અંગત સન્માનથી ઉપર લોકતાંત્રિક ટ્રસ્ટની ગરિમાનું જતન કરવું અને તેનું રક્ષણ કરવું એ મારી ફરજ છે. તેથી જ્યારે વિધાનસભાના અધ્યક્ષ તરીકે મારી સામે અવિશ્વાસની દરખાસ્ત લાવવામાં આવી ત્યારે મેં તેને મારી નહીં પણ સીટ પરના અવિશ્વાસ તરીકે જોયું.

સ્પીકર વિજય સિંહાએ કહ્યું કે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવની નોટિસ વિધાનસભા સચિવાલયને આપવામાં આવી હતી, જેમાં નિયમો, જોગવાઈઓ અને સંસદીય શિષ્ટાચારની અવગણના કરવામાં આવી છે. દરમિયાન ડેપ્યુટી સ્પીકર મહેશ્વર હજારીએ કહ્યું કે વિજય કુમાર સિંહાએ સ્પીકર પદ પરથી રાજીનામું ન આપવું એ ખોટી પરંપરાની શરૂઆત છે. સરકાર પાસે 164 સભ્યોની બહુમતી છે. જેઓ રોજેરોજ સભાસદો પાસે નૈતિકતા માંગી રહ્યા છે તેઓ રાજીનામું ના આપતા હોય તો આ દુર્ભાગ્ય ન હોઈ શકે.

બિહાર વિધાનસભાના કાર્યપ્રણાલી અને કારોબારના નિયમોના નિયમ 110, ભારતના બંધારણના અનુચ્છેદ 179માંથી ઉદ્દભવતા સ્પીકરને પદ પરથી દૂર કરવાનો ઠરાવ આપવાની જોગવાઈ છે. આવા પ્રસ્તાવની સ્વીકૃતિ/અસ્વીકારનો નિર્ણય ગૃહના બેઠક સભ્યો જ લઈ શકે છે, જેના આધારે 38 સભ્યો ઠરાવ પ્રસ્તાવને સમર્થન આપવા ઊભા રહેશે અથવા ઓછા સભ્યો ઊભા રહેશે. ઉલ્લેખનીય છે કે સ્પીકરની ચૂંટણીમાં તમામ ભૂમિકા સભ્યો અને ગૃહની હોય છે. તેથી, તેમને પદ પરથી દૂર કરવાની સત્તા પણ તેમની પાસે છે.