કેન્દ્ર સરકાર ભારતના 80 કરોડ ગરીબોને 30 સપ્ટેમ્બરની સમયમર્યાદા પછી બીજા 3 થી 6 મહિના માટે મફત સૂકું રાશન આપવાનું ચાલુ રાખી શકે છે. હિંદુસ્તાન ટાઈમ્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલમાં બે અધિકારીઓને ટાંકીને આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે, જેઓ આ અંગે વાકેફ હતા. અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્ર 30 સપ્ટેમ્બર પછી પણ તેની ‘મફત રાશન યોજના’ ચાલુ રાખી શકે છે, કારણ કે ઉચ્ચ ફુગાવો, ભૌગોલિક રાજકીય અનિશ્ચિતતાઓ અને ચીનમાં તોળાઈ રહેલી મંદી વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલાને વધુ વિક્ષેપિત કરી શકે છે.

પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના (PMGKAY), એપ્રિલ 2020 માં કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે ગરીબોને મુશ્કેલ સંજોગોમાં અને લોકડાઉનમાં ખોરાકની કટોકટીનો સામનો કરતા બચાવવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજનાને આ વર્ષે માર્ચમાં છઠ્ઠી વખત લંબાવવામાં આવી હતી, જે 30 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમાપ્ત થવાની છે. અધિકારીઓએ નામ ન આપવાની શરતે હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સને જણાવ્યું કે કેન્દ્ર સરકાર ગરીબો માટે ‘ફ્રી રાશન સ્કીમ’ને વિસ્તારવા પર વિચાર કરી રહી છે, કારણ કે રોગચાળા અને યુક્રેન યુદ્ધની વિનાશક અસરો હજુ સમાપ્ત થઈ નથી.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના માટે અનાજનો પૂરતો સ્ટોક છે, જે વિશ્વનો સૌથી મોટો ખાદ્ય સુરક્ષા કાર્યક્રમ છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારે તાજેતરમાં ખાદ્યાન્ન સ્ટોકની સ્થિતિની સમીક્ષા કરી છે, જે આ નાણાકીય વર્ષના બીજા ત્રિમાસિક ગાળા પછી પ્રોગ્રામ (PMGKAY)ને સમર્થન આપવા માટે પર્યાપ્ત કરતાં વધુ હોવાનું જણાયું છે.

PMGKAY લાભાર્થીઓને દર મહિને 5 કિલો મફત રાશન મળે છે

PMGKAY લાભાર્થીઓને રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા કાયદા હેઠળ તેમના સામાન્ય અનાજના ક્વોટા ઉપરાંત દર મહિને વ્યક્તિ દીઠ 5 કિલો મફત રાશન મળે છે. NFSA (નેશનલ ફૂડ સિક્યુરિટી એક્ટ, 2013) હેઠળ, દેશની લગભગ 75% ગ્રામીણ અને 50% શહેરી વસ્તીને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ખૂબ જ સબસિડીવાળા દરે અનાજ પૂરું પાડવામાં આવે છે.

અન્ય એક અધિકારીએ કહ્યું કે PMGKAYએ મુશ્કેલ સમયમાં અર્થવ્યવસ્થાને મદદ કરી છે. આ વર્ષે 8 જૂનના રોજ, વૈશ્વિક સલાહકારો KPMG અને Kfwના અહેવાલને ટાંકીને, કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના (PMGKY) એ લોકોના ઉપયોગિતાઓના વપરાશમાં 75%, ખાદ્ય ચીજોમાં 76% જેટલો ઘટાડો કર્યો છે. કટ બનાવવાની તકો ઘટાડી, અને રોગચાળા દરમિયાન નાણાં ઉછીના લેવાની શક્યતા 67% ઘટાડી.
PMGKAY યોજનાને એક કે બે ક્વાર્ટર સુધી લંબાવી શકાય છે

અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે જ્યાં સુધી ફુગાવો વધુ ઓછો ન થાય અને આરામદાયક સ્તરે પાછો ન આવે ત્યાં સુધી PMGKAY યોજનાને એક કે બે ક્વાર્ટર સુધી લંબાવવામાં આવી શકે છે. જો કે, આ અંગેનો અંતિમ નિર્ણય સક્ષમ અધિકારી દ્વારા ટૂંક સમયમાં લેવામાં આવશે. વડા પ્રધાનની આગેવાની હેઠળની કેન્દ્રીય કેબિનેટ PMGKAY ના વિસ્તરણ અંગે નિર્ણય લે છે.

છૂટક ફુગાવો 6%ની સત્તાવાર ઉપલી મર્યાદાથી ઉપર રહે છે

એપ્રિલમાં 7.8%ની સર્વકાલીન ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યા પછી, ભારતનો છૂટક ફુગાવો, જે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક દ્વારા માપવામાં આવે છે, તે જુલાઈમાં ધીમે ધીમે 6.71% પર આવી ગયો. પરંતુ હજુ પણ 6% ની અધિકૃત ઉપલી મર્યાદા ઉપર રહે છે. ઉર્જા આયાત (ક્રૂડ ઓઈલ અને ગેસ) પર વધુ પડતી નિર્ભરતા અર્થતંત્રને ફુગાવા પ્રત્યે સંવેદનશીલ બનાવે છે અને આ સંબંધમાં ખર્ચ દેશના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર પર દબાણ લાવે છે.