ખેડૂતોને આશા છે કે કપાસના ભાવ (Cotton Price)આજે નહીં તો કાલે ચોક્કસ વધશે.

ઓરિગો કોમોડિટીઝના સિનિયર વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ રાજીવ યાદવના જણાવ્યા અનુસાર, 26 મે, 2022ના રોજ ગુજરાતમાં શંકર કપાસનો ભાવ 13,438 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના રેકોર્ડ ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યો હતો, જે હાલમાં 10,500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલની આસપાસ ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે. મહારાષ્ટ્રમાં કપાસનો ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ 14000 રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયો હતો જે હવે 8000 રૂપિયાની આસપાસ છે. જોકે, કપાસના ભાવ પણ કેટલીક મંડીઓમાં રૂ. 8,000 પ્રતિ ક્વિન્ટલની નજીક ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે છેલ્લા બે વર્ષથી ખેડૂતોને કપાસમાં સારા પૈસા મળ્યા છે, આવી સ્થિતિમાં કપાસની ખેતીમાં ખેડૂતોનો રસ વધ્યો છે.

હાલમાં કપાસના ભાવ રૂ. 8,000 થી રૂ. 10,000 પ્રતિ ક્વિન્ટલની રેન્જમાં ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે. બીજી તરફ ભાવ ઘટવા છતાં કપાસની વાવણીમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. જાણકારો કહે છે કે છેલ્લા બે વર્ષથી ખેડૂતોને કપાસની ખેતી (Cotton Farming) માંથી ખૂબ સારા પૈસા મળ્યા છે. આ સાથે જ સોયાબીનના ભાવમાં તાજેતરમાં થયેલા ઘટાડાને કારણે ખેડૂતોનો ઝોક કપાસની ખેતી તરફ વધ્યો છે.

મહારાષ્ટ્રમાં કપાસના પાકને કેટલું નુકસાન થયું છે

યાદવના જણાવ્યા અનુસાર, મહારાષ્ટ્રમાં અતિવૃષ્ટિને કારણે લગભગ 8.5 લાખ હેક્ટર વિસ્તારને નુકસાન થયું છે, જોકે વાસ્તવિક રિપોર્ટ આવવાનો બાકી છે અને તે માત્ર કપાસના પાક માટે જ નથી. મહારાષ્ટ્રમાં જુવાર, તુવેર અને અન્ય સાથે કપાસ અને સોયાબીન મુખ્ય ખરીફ પાક છે. આવી સ્થિતિમાં, જો મહારાષ્ટ્રમાં કપાસનો વિસ્તાર (27 ટકા અથવા 42.81 લાખ હેક્ટર) કુલ ખરીફ વિસ્તાર (157 લાખ હેક્ટર) ની તુલનામાં લેવામાં આવે, તો લગભગ 2.3 લાખ હેક્ટર કપાસના પાકને નુકસાન થઈ શકે છે, જે કપાસના પાકને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

કપાસનો વાવેતર વિસ્તાર કેટલો રહેશે

કોમોડિટી એક્સપર્ટ યાદવના જણાવ્યા અનુસાર વર્તમાન ખરીફ સિઝનમાં દેશમાં કપાસનો વાવેતર વિસ્તાર 4થી 6 ટકા વધીને 125-126 લાખ હેક્ટર થવાનો અંદાજ છે. કપાસનો વાવેતર વિસ્તાર હજુ ગત વર્ષ કરતા વધુ રહેશે. બીજી તરફ જુલાઇમાં ઓછા કે ભારે વરસાદને કારણે પાકને નુકસાન થાય તો પણ ખેડૂતો દ્વારા ફરીથી વાવણી કરવાનો અવકાશ હંમેશા રહે છે અને તાજેતરના કિસ્સામાં આવું બની રહ્યું છે. જો કે સપ્ટેમ્બર કે ઓક્ટોબર મહિનો હોત તો પરિસ્થિતિ જુદી હોત.

તેમનું કહેવું છે કે ગયા અઠવાડિયે મોટા કપાસ ઉત્પાદક વિસ્તારોમાં છૂટાછવાયા વરસાદ સાથે ઓછો વરસાદ થયો હતો, જે પાકની પ્રગતિ માટે સારો છે. 5 ઓગસ્ટ, 2022 સુધીમાં સમગ્ર દેશમાં 121.13 લાખ હેક્ટરમાં કપાસનું વાવેતર થયું છે, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાના 113.51 લાખ હેક્ટર કરતાં 6.71 ટકા વધુ છે. રાજીવ કહે છે કે હાલની વાવણીની સ્થિતિને જોતા ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી.

કપાસના ભાવ વિક્રમી સપાટીએ પહોંચ્યા હતા

પુરવઠાના અભાવને કારણે મે 2022ની શરૂઆતમાં ભારતમાં કપાસના ભાવ રૂ. 50,330 પ્રતિ ગાંસડી (1 ગાંસડી = 170 કિગ્રા)ના વિક્રમી ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યા હતા. યુએસમાં ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ એક્સચેન્જ પર કિંમત પાઉન્ડ દીઠ 155.95 સેન્ટની સાડા 11 વર્ષની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી હતી. જો કે, ઘણા મુખ્ય પરિબળોને કારણે ભારતમાં કપાસની માગમાં મંદી આવી છે અને સમગ્ર દેશમાં 3,500 એકમોમાંથી ભાગ્યે જ 6-8 ટકા જિનિંગ અને પ્રેસિંગ યુનિટ કાર્યરત છે. બજારોમાં કપાસના નવા પાકનું આગમન શરૂ ન થાય ત્યાં સુધી મિલોની કામગીરીને અસર થશે.