બિહારના સીએમ નીતિશ કુમારે શપથ બાદ જ વિરોધ પક્ષોને એક થવાનું આહ્વાન કરીને રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં હાથ અજમાવવાની મહત્વાકાંક્ષા વ્યક્ત કરી છે. એવી પણ ચર્ચા છે કે લોકસભા ચૂંટણી પહેલા નીતિશ પોતાના ડેપ્યુટી સીએમ તેજસ્વીને સીએમ બનાવીને રાષ્ટ્રીય રાજનીતિ તરફ વળશે. જો કે વર્તમાન રાજકીય પરિસ્થિતિ દર્શાવે છે કે રાષ્ટ્રીય રાજનીતિનો માર્ગ નીતીશ માટે સરળ નથી.

નીતિશ સામે પહેલો અને સૌથી મોટો પડકાર વધુ સારી સરકાર ચલાવવાનો છે. આરજેડી સાથે સરકાર ચલાવવાનો તેમનો અનુભવ ઘણો કડવો રહ્યો છે. ખાસ કરીને કાયદો અને વ્યવસ્થા અને ભ્રષ્ટાચારને લગતા પ્રશ્નો નીતિશને અસ્વસ્થ બનાવી રહ્યા છે. ત્યારે તેજસ્વી સહિત આરજેડીના ઘણા નેતાઓ ભ્રષ્ટાચારના મામલામાં કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સીઓના નિશાના પર છે. આ સિવાય લાલુ પરિવારમાં લાંબા સમયથી સત્તાનો સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં નીતીશ અને આ સરકાર માટે આવનારો સમય પડકારજનક રહેશે.

સારી સરકાર એ એકમાત્ર વિકલ્પ છે
રાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં વિપક્ષનું નેતૃત્વ કરવા માટે નીતિશ સમક્ષ સારી સરકાર ચલાવવી એ એકમાત્ર વિકલ્પ છે. નીતીશ સરકાર ચલાવતી વખતે તેઓ સામાજિક ન્યાય, મોંઘવારી અને કેન્દ્ર સરકાર સામે હુમલાખોર બનીને ધીમે ધીમે પોતાનું સ્થાન મજબૂત કરી શકે છે.

પ્રાદેશિક પક્ષો માટે સાધના
બિહારમાં સત્તા પરિવર્તનથી કોંગ્રેસ સહિત અનેક પ્રાદેશિક પક્ષો ખુશ છે. જો કે આનો મતલબ એ નથી કે આ બધા નીતીશ કુમારનું નેતૃત્વ સ્વીકારશે. કારણ કે ટીએમસી, એનસીપી અને ટીઆરએસના વડાઓ લાંબા સમયથી રાષ્ટ્રીય સ્તરે પોતાને સ્થાપિત કરવા માટે અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે.
આ પક્ષો ઈચ્છે છે કે કોંગ્રેસ પ્રાદેશિક પક્ષોનું નેતૃત્વ સ્વીકારે. પછી તે બધાનું નેતૃત્વ કરવા માટે તેની પાસે વિવિધ મહત્વાકાંક્ષાઓ છે.
બીજી તરફ વિરોધાભાસોથી ઘેરાયેલી કોંગ્રેસ કોઈપણ ભોગે વિપક્ષની રાજનીતિમાં અગ્રેસર થવાના મામલે સમાધાન કરવાના મૂડમાં નથી. આ કારણોસર, કોંગ્રેસ ટીએમસી સહિત કેટલાક અન્ય પ્રાદેશિક પક્ષો સાથે ટક્કર ચાલુ રાખે છે.

સાત વર્ષમાં બીજી વખત તેજસ્વી ડેપ્યુટી સીએમ બન્યા છે
તેજસ્વી યાદવ સાત વર્ષમાં બીજી વખત ડેપ્યુટી સીએમ બન્યા છે. તેજસ્વી પહેલેથી જ ચૂંટણીમાં ધારાસભ્ય બની ગયા હતા, તેમણે 33 વર્ષની ઉંમરે પાર્ટીની કમાન સંભાળી હતી અને 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પાર્ટીને સૌથી વધુ 75 સીટો જીતી હતી. તેજસ્વીએ 9મા ધોરણ પછી અભ્યાસ કર્યો નથી પરંતુ દરેક મુશ્કેલીને પહેલા કેવી રીતે વાંચવી તે જાણે છે. ક્રિકેટમાં 12મો ખેલાડી બનવું તેને પસંદ ન આવ્યું અને તે પોતાની મનપસંદ રમતને અલવિદા કહીને રાજકારણમાં સક્રિય થઈ ગયો. પિતા જેલમાં ગયા પછી પક્ષની કમાન સંભાળી અને વિરોધીઓને ચારેય તરફ ઉઠાવી ગયા.

સુશીલ મોદીને સીએમ બનાવવા હતા
મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારે કહ્યું કે, 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ ભાજપે સુશીલ મોદીને મુખ્યમંત્રી બનાવવા જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે સુશીલ મોદી તેમના પ્રિય મિત્ર છે. જો બીજેપીએ સુશીલ મોદીને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હોત તો સ્થિતિ આજની જેમ ન પહોંચી હોત.

આરજેડીએ મોટું દિલ બતાવવું પડશે
સરકાર ચલાવવા માટે આરજેડી પાસે મોટું દિલ હોવું જરૂરી છે. તેમણે નીતીશને મુક્તિ આપવી પડશે. પરંતુ જે રીતે નીતીશે ગૃહ વિભાગને લઈને તેજસ્વીની વાત ન સાંભળી તે દર્શાવે છે કે ટકરાવને અવકાશ છે. પછી નીતિશ અને તેજસ્વીએ તેજ પ્રતાપને કાબૂમાં રાખવો પડશે.

ભાજપનો વિભાગ આરજેડીને
એવા અહેવાલો હતા કે કેબિનેટમાં ગૃહમંત્રીનું પદ આ વખતે આરજેડીને મળી શકે છે, પરંતુ જેડીયુના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, નીતિશ આ વખતે પણ આ પદ પોતાની પાસે રાખશે અને કેબિનેટના તમામ મહત્વના ખાતાઓ આરજેડીને આપવામાં આવશે. અગાઉ ભાજપ સાથે હતા.
પરિવર્તન રાજ્યસભાને અસર કરશે, બીજેપી અને વાયએસઆર કોંગ્રેસ પર ભાજપની નિર્ભરતા વધશે

જેડી(યુ)થી એનડીએ અલગ થવાથી રાજ્યસભામાં ભાજપના સમીકરણ પર પણ અસર પડશે. બહુમતીથી અંતર વધવાથી, પાર્ટીએ હવે મહત્વપૂર્ણ બિલો પસાર કરાવવા માટે બીજેડી અને વાયએસઆર કોંગ્રેસ જેવી પાર્ટીઓને સરળ રાખવી પડશે. ભાજપ માટે રાહતની વાત છે કે આ બંને પક્ષોએ રાષ્ટ્રપતિ-ઉપરાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીની સાથે ઉપલા ગૃહમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ અવસરો પર તેને સમર્થન આપ્યું છે.

જેડીયુ સાથે 237 સભ્યોની રાજ્યસભામાં એનડીએના સભ્યોની સંખ્યા 115 પર પહોંચી ગઈ છે.
એનડીએ સાથેના સંબંધો તોડ્યા બાદ હવે ચાર નામાંકિત અને એક અપક્ષ સભ્યના સમર્થનથી હવે એનડીએના સભ્યોની સંખ્યા 110 થઈ ગઈ છે.
સરકાર શિયાળુ સત્ર પહેલા વધુ ત્રણ સભ્યોને નોમિનેટ કરી શકે છે. આ સભ્યોના સમર્થન બાદ એનડીએના સભ્યોની સંખ્યા 113 થઈ જશે, પરંતુ પછી બહુમતનો આંકડો 120 થઈ જશે.

એનડીએને બહુમત માટે વધુ સાત સભ્યોની જરૂર છે.
બીજેડી-વાયએસઆર કોંગ્રેસ સાથે સારા સંબંધો
નવી લોકસભામાં બીજેપીના બીજેડી અને વાયએસઆર કોંગ્રેસ સાથે સારા સંબંધો છે. આવી સ્થિતિમાં ઉપલા ગૃહમાં ભાજપ માટે તાત્કાલિક કોઈ સમસ્યા નથી. જ્યારે આ બેમાંથી એક પક્ષ બિલનો વિરોધ કરશે ત્યારે મુશ્કેલીઓ વધશે.

ઉપલા ગૃહમાં નવા ડેપ્યુટી સ્પીકરની ચૂંટણી અંગે પણ નિર્ણય લેવામાં આવી શકે છે
હવે રાજ્યસભાના ઉપસભાપતિને લઈને પણ ચર્ચાઓ થઈ રહી છે. ઉપાધ્યક્ષ હરિવંશ જેડીયુના સભ્ય છે. સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે શું નીતીશ હરિવંશને પદ પરથી રાજીનામું આપવાનું કહેશે? 14મી લોકસભામાં પણ ડાબેરી પક્ષોએ યુપીએ-1 સરકારને ટેકો પાછો ખેંચી લીધો હતો. ત્યારે સીપીઆઈ(એમ)ના સોમનાથ ચેટર્જી સ્પીકર હતા. ચેટર્જીએ પાર્ટીની સૂચનાઓ છતાં રાજીનામું આપવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો અને કહ્યું હતું કે સ્પીકર કોઈપણ પક્ષ સાથે સંબંધિત નથી. ત્યારબાદ તેમને CPI(M) દ્વારા પાર્ટીમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા હતા.