১৫ আগষ্ট ভাৰতৰ প্ৰাক্তন অধিনায়ক তথা কিংবদন্তি ফুটবলাৰ মহম্মদ হাবিবৰ বাৰ্ধক্যজনিত ৰোগৰ বাবে মঙলবাৰে হায়দৰাবাদত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।
তেওঁৰ বয়স আছিল ৭৪ বছৰ আৰু ইহসংসাৰত পত্নী, চাৰিগৰাকী কন্যা আৰু এজন পুত্ৰক ইহসংসাৰত এৰি থৈ যায়।
কলকাতাত নিজৰ নাম উজলাই তোলা হাবিবে কেইবছৰমান আগতে হায়দৰাবাদলৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল আৰু ডিমেনচিয়া আৰু পাৰ্কিনছন চিণ্ড্ৰমত আক্ৰান্ত হোৱাৰ বাবে যোৱা এবছৰমান বিচনাত পৰি আছিল।
মঙলবাৰে বিয়লি প্ৰায় ৪ বজাত হায়দৰাবাদৰ টোলী চৌকীস্থিত নিজ বাসগৃহত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।
১৯৪৯ চনৰ ১৭ জুলাইত অবিভক্ত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ হায়দৰাবাদত জন্মগ্ৰহণ কৰা হাবিবে ১৯৬৫-৭৫ চনলৈকে ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল আৰু ১৯৭০ চনত বেংককত অনুষ্ঠিত এছিয়ান গেমছত ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰা সোণালী প্ৰজন্মৰ অংশ আছিল -- ৰাষ্ট্ৰপতি চৈয়দৰ নেতৃত্বত গঠিত দলটো
নায়েমুদ্দিন আৰু যাৰ আন এজন কিংবদন্তি পি কে বেনাৰ্জী মেনেজাৰ আছিল।
১৯৭০ চনত মেৰ্ডেকা টুৰ্ণামেণ্টত তৃতীয় স্থান দখল কৰা আৰু ১৯৭১ চনত ছিংগাপুৰত অনুষ্ঠিত পেষ্টা চুকান কাপতো ভাল প্ৰদৰ্শন কৰা দলটোৰ অংশ আছিল।
১৯৬৭ চনত কুৱালালামপুৰত অনুষ্ঠিত হোৱা মেৰ্ডেকা কাপত থাইলেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে অভিষেক ঘটাৰ পিছত তেওঁ ৩৫খন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মেচত দেশখনক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল, আৰু এই প্ৰক্ৰিয়াত ১১টা গ’ল দিছিল।
কলকাতাৰ মৈদানসকলৰ এজন দোয়ান হাবিব তেওঁৰ চঞ্চল ভৰিৰ কামৰ বাবে পৰিচিত আছিল আৰু ১৭ বছৰীয়া ঘৰুৱা কেৰিয়াৰত তিনিওটা কলকাতাৰ দৈত্যক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল -- পূব বংগৰ সৈতে একাধিক ষ্টিণ্ট কৰিছিল (১৯৬৬-৬৮, ১৯৭০-৭৪ আৰু ১৯৮০-৮১)
, মোহন বাগান (১৯৬৮-৬৯, ১৯৭৬-৭৮, আৰু ১৯৮২-৮৪) আৰু মহম্মদন স্প’ৰ্টিং ক্লাব (১৯৭৫ আৰু ১৯৭৯)।
তেওঁৰ উজ্জ্বল দক্ষতা, উচ্চতা আৰু কিছু পৰিমাণে সন্মানৰ বাবেই তেওঁ আদেশ দিছিল যে এই তিনিটা বিখ্যাত ক্লাবৰ ধৰ্মান্ধ অনুৰাগীয়ে তেওঁক কেতিয়াও উচ্চ প্ৰতিদ্বন্দ্বী দলৰ হৈ খেলাৰ বাবে লোৱা নাছিল।
কলকাতাত ‘বদে মিয়ান’ নামেৰে পৰিচিত এই ক্ষুদ্ৰ হায়দৰাবাদী ফৰৱাৰ্ডগৰাকীক বহুতে ভাৰতীয় পেলে বুলিও উল্লেখ কৰিছিল আৰু ১৯৮০ চনত তেওঁক অৰ্জুন বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল।
যদিও তেওঁৰ জন্ম হৈছিল অন্ধ্ৰ প্ৰদেশত, বৰ্তমানৰ তেলেংগানাত, হাবিবে ঘৰুৱা প্ৰতিযোগিতাত বংগক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল আৰু ১৯৬৯ চনত তেওঁলোকক সন্তোষ ট্ৰফী জয় কৰাত সহায় কৰিছিল, সেই সংস্কৰণৰ ১১টা গ’ল দি শীৰ্ষ স্ক’ৰাৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল।
ইয়াৰ উপৰিও ২০১৬ চনত তেওঁক পূব বংগ ভাৰত গৌৰৱ বঁটা আৰু ২০১৮ চনত পশ্চিম বংগ চৰকাৰে ‘প্ৰথম পেছাদাৰী ফুটবল খেলুৱৈ’ হিচাপে গণ্য কৰা বংগ বিভূষ বঁটা প্ৰদান কৰে।
সৰ্বোচ্চ দক্ষতাসম্পন্ন খেলুৱৈ আৰু খেলপথাৰত এক বৃহৎ উপস্থিতি থকা হাবিবক দেশৰ ‘প্ৰথম পেছাদাৰী ফুটবল খেলুৱৈ’ হিচাপে গণ্য কৰা হয় কাৰণ তেওঁ কলকাতালৈ গৈ ইয়াৰ বিখ্যাত ক্লাবসমূহৰ হৈ খেলিছিল, ১৯৭০ আৰু ১৯৭৪ চনত পূব বংগৰ সৈতে আই এফ এ শ্বিল্ড লাভ কৰিছিল আৰু...
পূব বংগ (১৯৮০-৮১) আৰু মোহন বাগান (১৯৭৮-৭৯) দুয়োটাৰে সৈতে ফেডাৰেচন কাপ।
খেলুৱৈ হিচাপে অৱসৰ লোৱাৰ পিছত হাবিব টাটা ফুটবল একাডেমীৰ প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ লগতে পশ্চিম বংগৰ হালদিয়াত থকা ইণ্ডিয়ান ফুটবল এছ’চিয়েশ্যনৰ একাডেমীৰ মুখ্য প্ৰশিক্ষকও আছিল।
